Vai trò của bản đồ đất đai hết sức quan trọng và không thể thiếu trong công tác quản lý và sử dụng đất đai. Với nhiều yếu tố địa lý và thông tin liên quan được thể hiện trên bản đồ, nó là một công cụ hữu ích để thực hiện nhiều nhiệm vụ quan trọng. 

Bản đồ địa chính là gì?

Theo Điều 3, Khoản 4 của Luật Đất đai năm 2013, bản đồ địa chính là một bản đồ thể hiện các thửa đất và những yếu tố địa lý có liên quan, được lập dựa trên đơn vị hành chính xã, phường, thị trấn và được cơ quan nhà nước có thẩm quyền xác nhận.

Bản đồ địa chính được lập ở một số tỷ lệ khác nhau, bao gồm 1:200, 1:500, 1:1000, 1:2000, 1:5000 và 1:10000. Nó được thể hiện trên mặt phẳng chiếu hình, với mỗi tỉnh và thành phố trực thuộc Trung ương có một múi chiếu 3 độ, theo hệ quy chiếu và hệ tọa độ quốc gia VN-2000 và hệ độ cao quốc gia hiện tại.

Vai trò của bản đồ đất đai như thế nào?

Bản đồ địa chính đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện một số nhiệm vụ quản lý Nhà nước về đất đai, bao gồm:

1. Thống kê đất đai.

2. Giao đất cho sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp cho các hộ gia đình, cá nhân và tổ chức; đăng ký đất và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trong lĩnh vực sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp.

3. Đăng ký và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở và sở hữu nhà ở.

4. Xác nhận hiện trạng và theo dõi các biến động về quyền sử dụng đất.

5. Lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, cải tạo đất, thiết kế xây dựng các điểm dân cư, quy hoạch giao thông và thủy lợi.

6. Lập hồ sơ thu hồi đất đai khi cần thiết.

7. Giải quyết các tranh chấp liên quan đến đất đai.

Với sự phát triển của khoa học và công nghệ, bản đồ địa chính được tạo thành dưới hai dạng cơ bản là bản đồ giấy và bản đồ số.

Trong quá trình lập bản đồ địa chính, cần đáp ứng đầy đủ các yêu cầu sau đây:

1. Lựa chọn tỷ lệ phù hợp cho bản đồ địa chính tùy theo khu vực đất và loại đất.

2. Bản đồ địa chính phải có hệ thống tọa độ thống nhất và sử dụng phép chiếu phù hợp để giảm thiểu sự biến dạng của yếu tố trên bản đồ.

3. Thể hiện đầy đủ và chính xác các yếu tố không gian như vị trí các điểm, các đường đặc trưng và diện tích của các thửa đất.

4. Các yếu tố pháp lý phải được điều tra, thể hiện một cách chính xác và chi tiết.

Nội dung của bản đồ địa chính

Bản đồ địa chính thể hiện những yếu tố nội dung chủ yếu sau đây:

a) Khung bản đồ.

b) Điểm khống chế tọa độ và độ cao Quốc gia, điểm địa chính, điểm khống chế ảnh ngoại nghiệp, điểm khống chế đo vẽ có chôn mốc ổn định.

c) Mốc địa giới hành chính và đường địa giới hành chính của các cấp.

d) Mốc giới quy hoạch, hành lang an toàn giao thông, thủy lợi, điện và những công trình khác có hành lang an toàn.

đ) Ranh giới thửa đất, loại đất, số thứ tự thửa đất và diện tích của từng thửa đất.

e) Nhà ở và các công trình xây dựng khác trong khu vực đô thị, các khu đô thị thuộc khu vực nông thôn và các khu đất do tổ chức Nhà nước giao đất hoặc cho thuê đất.

Chỉ có các công trình xây dựng chính (như nhà ở, nhà làm việc, nhà xưởng, nhà kho, bể chứa…) được thể hiện trên bản đồ, không bao gồm các công trình tạm thời. Các công trình ngầm, khi yêu cầu, phải được nêu cụ thể trong thiết kế kỹ thuật và dự toán của công trình.

g) Các đối tượng chiếm đất mà không tạo thành thửa đất.

h) Địa vật, công trình có giá trị về lịch sử, văn hóa, xã hội và mang ý nghĩa định hướng cao.

i) Dáng đất hoặc điểm ghi chú độ cao (khi yêu cầu, phải được nêu cụ thể trong thiết kế kỹ thuật và dự toán của công trình).

k) Các ghi chú thuyết minh.

Trình tự trích lục bản đồ địa chính

Tại Phiếu yêu cầu cung cấp các dữ liệu đất đai theo mẫu số 01/PYC ban hành kèm theo Thông tư 34/2014/TT-BTNMT, người dân có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền cung cấp dữ liệu, bao gồm trích lục bản đồ.

Để yêu cầu trích lục bản đồ, người yêu cầu cần điền Phiếu yêu cầu theo mẫu số 01/PYC. Trong mẫu này, người yêu cầu đánh dấu “x” vào phần “trích lục bản đồ”, và nếu cần thông tin khác, họ tích vào ô “tất cả thông tin trên”.

Quy trình yêu cầu cung cấp dữ liệu như sau:

Bước 1: Nộp Phiếu yêu cầu cung cấp dữ liệu tại Văn phòng/Chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai hoặc UBND cấp xã.

Bước 2: Tiếp nhận và xử lý các yêu cầu

Khi nhận được phiếu yêu cầu hợp lệ, Văn phòng đăng ký đất đai sẽ tiến hành thực hiện các công việc sau:

– Cung cấp trích lục bản đồ cho người yêu cầu.

– Thông báo nghĩa vụ tài chính cho tổ chức hoặc cá nhân (nếu có).

– Trường hợp từ chối cung cấp thông tin, cần phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.

Lưu ý rằng, có những trường hợp mà dữ liệu không được cung cấp, bao gồm:

– Phiếu yêu cầu có nội dung không rõ ràng hoặc cụ thể.

– Phiếu yêu cầu cung cấp thông tin không có chữ ký, tên và địa chỉ cụ thể của cá nhân.

– Mục đích sử dụng dữ liệu không phù hợp theo quy định pháp luật.

– Người yêu cầu không thực hiện nghĩa vụ tài chính (không trả phí nếu yêu cầu đòi hỏi).

Bước 3: Trả kết quả

– Nếu yêu cầu được nhận trước 15 giờ, phải cung cấp trong ngày; nếu nhận sau 15 giờ, sẽ thực hiện vào ngày làm việc tiếp theo.

– Trường hợp yêu cầu cung cấp dữ liệu đất đai dưới hình thức tổng hợp thông tin, thời hạn sẽ được xác định theo thỏa thuận.