Vai trò bản đồ hiện trạng sử dụng đất vô cùng quan trọng trong việc phân tích, đánh giá và quản lý tài nguyên đất đai. Với khả năng thể hiện trực quan và chi tiết về phân bố, diện tích, và loại đất tại một thời điểm nhất định, bản đồ hiện trạng sử dụng đất cung cấp thông tin quan trọng cho các quyết định về quy hoạch đô thị, phát triển kinh tế, bảo vệ môi trường và sử dụng đất bền vững.

Khái niệm bản đồ hiện trạng sử dụng đất là gì?

Theo Từ điển bách khoa Việt Nam, bản đồ là một hình vẽ trên mặt phẳng biểu thị bề mặt trái đất, các thiên thể hoặc không gian vũ trụ theo các quy tắc toán học xác định. Nó được thu nhỏ và khái quát hóa để phản ánh phân bổ, trạng thái và mối quan hệ của các đối tượng, hiện tượng tự nhiên và xã hội được lựa chọn và thể hiện bằng hệ thống ký hiệu và màu sắc.

Bản đồ có thể coi là một công cụ tái tạo hiện thực, cho phép hiển thị trực quan những gì tồn tại trong thực tế trên một diện rộng.

Khái niệm “hiện trạng” chỉ đề cập đến trạng thái của một thời điểm hiện tại, tình trạng hiện tại của những gì đang xảy ra hoặc tồn tại.

Kết hợp các khái niệm trên, bản đồ hiện trạng sử dụng đất có thể được định nghĩa là một loại tài liệu phản ánh việc sử dụng đất trong thực tế tại một thời điểm cụ thể. Nó áp dụng cho các đơn vị hành chính cấp xã, huyện, tỉnh, các vùng kinh tế và trên phạm vi toàn quốc, để kiểm kê quỹ đất.

Theo quan điểm pháp lý, khoản 5 điều 3 của Luật Đất đai 2013 giải thích rằng “Bản đồ hiện trạng sử dụng đất là bản đồ thể hiện sự phân bố các loại đất tại một thời điểm cụ thể, được lập theo từng đơn vị hành chính”.

Vai trò của bản đồ hiện trạng sử dụng đất

Bản đồ hiện trạng sử dụng đất được áp dụng trong các trường hợp sau đây:

1. Hỗ trợ quản lý đất đai của Nhà nước: Bản đồ hiện trạng đất được sử dụng như một tài liệu để hỗ trợ và phục vụ các yêu cầu liên quan đến công tác quản lý đất đai của Nhà nước.

2. Cung cấp thông tin chính xác về vị trí, diện tích và loại đất cho các cấp hành chính: Bản đồ hiện trạng đất là một công cụ để thể hiện chính xác vị trí, diện tích và loại đất ở một tỷ lệ thích hợp, phục vụ cho các cấp hành chính.

3. Đóng vai trò trong quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất: Bản đồ hiện trạng đất được sử dụng làm tài liệu để phục vụ quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và kiểm tra việc thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất hàng năm đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

4. Tài liệu tham khảo cho các ngành liên quan và nghiên cứu định hướng phát triển: Bản đồ hiện trạng đất cũng đóng vai trò là tài liệu tham khảo cho các ngành liên quan, giúp nghiên cứu và xây dựng định hướng phát triển, đặc biệt là trong các ngành như nông nghiệp, lâm nghiệp và ngư nghiệp, nơi đất đai là một nguồn tài nguyên quan trọng.

Nguyên tắc lập bản đồ hiện trạng sử dụng đất

Bản đồ hiện trạng sử dụng đất được thực hiện theo từng đơn vị hành chính, các cấp huyện, tỉnh, vùng kinh tế – xã hội và cả nước, nhằm thể hiện sự phân bố các loại đất tại thời điểm kiểm kê đất đai.

Bản đồ hiện trạng sử dụng đất cấp xã được lập dựa trên việc tổng hợp và khái quát nội dung từ bản đồ kiểm kê đất đai.

Bản đồ hiện trạng sử dụng đất cấp huyện và tỉnh được tạo ra thông qua việc tiếp biên, tổng hợp và khái quát nội dung từ các bản đồ hiện trạng sử dụng đất của các đơn vị hành chính trực thuộc.

Bản đồ hiện trạng sử dụng đất các vùng kinh tế – xã hội được tạo ra bằng cách tổng hợp và khái quát nội dung từ các bản đồ hiện trạng sử dụng đất của các đơn vị hành chính cấp tỉnh.

Bản đồ hiện trạng sử dụng đất cả nước được lập dựa trên việc tổng hợp và khái quát nội dung từ các bản đồ hiện trạng sử dụng đất của các vùng kinh tế – xã hội.

Cơ sở toán học của bản đồ hiện trạng

Bản đồ hiện trạng sử dụng đất ở cấp xã, huyện và tỉnh được lập trong hệ tọa độ quốc gia VN-2000, sử dụng lưới chiếu hình trụ ngang đồng góc với múi chiếu 30 và có hệ số điều chỉnh tỷ lệ biến dạng chiều dài không bằng 0,9999.

Bản đồ hiện trạng sử dụng đất của các vùng kinh tế – xã hội sử dụng lưới chiếu hình trụ ngang đồng góc với múi chiếu 60 và có hệ số điều chỉnh tỷ lệ biến dạng chiều dài không bằng 0,9996.

Còn bản đồ hiện trạng sử dụng đất cả nước sử dụng lưới chiếu hình nón đồng góc với hai vĩ tuyến chuẩn là 110 và 210, kinh tuyến Trung ương 1080, phù hợp với toàn lãnh thổ Việt Nam.