Trong việc đo đạc trắc địa, tùy vào mục đích đo góc hay đo cao, đo dài mà các kỹ sư sẽ sử dụng các phương pháp khác nhau. Trong bài viết này, hãy cùng Tracdiaso.com tìm hiểu kỹ hơn về các phương pháp đo này nhé.

Phương pháp đo góc

Trong số các phương pháp đo đạc trong trắc địa, các phương pháp đo góc cũng được chia thành hai loại: đo góc theo phương thẳng đứng và phương pháp đo góc bằng. Do đó, dụng cụ đo này là máy kinh vĩ đầu tiên được sản xuất ở Anh vào năm 1970, có cấu tạo chính là thấu kính, bộ phận định tâm và một vài bộ phận khác.

Phương pháp đo góc thẳng đứng

Góc thẳng đứng, còn được gọi là góc nghiêng của một đường ngắm, là góc  tạo bởi mặt phẳng nằm ngang và đường ngắm. Phương pháp đo góc đứng cũng tương tự  như cách đo góc nằm ngang, nhưng để biết vị trí chính xác thì nhìn vào điểm đo và đọc bảng đứng. Và nguyên tắc đo góc thẳng đứng sử dụng một vòng được khắc  trên mặt phẳng thẳng đứng.

Phương pháp đo góc bằng

Góc bằng β là hợp của hai phương OA và OB và là góc nhị diện hợp với hai mặt phẳng vuông góc chứa hai phương này. Người ta thường dùng hai phương pháp để đo góc: đo đơn và đo tròn. 

Đầu tiên, trong phương pháp đo đơn lẻ, các phép đo có thể được thực hiện theo các bước sau: 

Bước 1: Đặt máy kinh vĩ thành O (tâm, cân bằng). 

Bước 2: Điều chỉnh giá trị thang đo sao cho hướng mở  theo số lần đo.  Bước 3: Lấy mục tiêu chuẩn chính xác, đọc số trên bàn  ngang và panme, ghi tiếp. 

Bước 4: Tính toán và kiểm tra kỹ lưỡng. 

Đối với phương pháp đo tròn (đối với trạm đo> 2 hướng ngắm): Thường chọn hướng  xa nhất làm hướng xuất phát. Vị trí là hình bán nguyệt đối với kính, ngắm và quay máy kinh vĩ theo chiều kim đồng hồ, chạy và kiểm tra số đọc A. a1, B đọc b1, …, sau đó sau khi đo  vị trí phía trước, lật kính, xoay máy ảnh ngược  chiều kim đồng hồ để xem C, đọc c2, …

Xem thêm: Hướng dẫn cách tính số đo góc đơn bằng máy kinh vĩ

Phương pháp đo dài

Độ dài là một trong ba đại lượng dùng để xác định vị trí không gian của một điểm trên bề mặt Trái đất và là  yếu tố cơ bản của trắc địa. Độ dài đường thẳng có thể được đo bằng hai cách:

Đo trực tiếp

Đo độ dài trực tiếp  là phương pháp dùng dụng cụ đo lần lượt tác dụng trực tiếp vào đoạn thẳng cần  đo, độ dài đoạn thẳng được xác định rõ ràng bằng số liệu và dụng cụ đo. 

Trong thực tế, người ta thường sử dụng phương pháp đo độ dài trực tiếp bằng thước thép. Tuy nhiên, độ chính xác của phép đo bằng thước thép  phụ thuộc vào độ giãn dài của ren thước, độ căng không đều và độ uốn bên của thước.

Đo gián tiếp

Thước đo độ dài gián tiếp là thước đo để xác định  đại lượng dùng để tính độ dài  đoạn thẳng  xác định. Có  nhiều phương pháp đo  gián tiếp, chẳng hạn như sử dụng máy đo quang học, máy đo  điện tử và công nghệ GPS.

Phương pháp đo cao

Mục đích cuối cùng của việc xác định độ cao  là hiển thị độ cao trên bản đồ. Mặt khác, yêu cầu xác định chiều cao tương đối giữa hai điểm chỉ được phép trong phạm vi mm và cm. 

 Tỉnh không chỉ khảo sát, đo vẽ bản đồ địa hình, lưới san nền cơ bản mà còn phục vụ nhiều mục đích khác như quan trắc sụt lún lớp vỏ, các công trình thủy lợi, nghiên cứu khoa học, các phương pháp đo đạc phải được áp dụng với độ chính xác, đầy đủ và khả năng ứng dụng cao và phải hiệu quả và trưởng thành. 

 Các phương pháp đo đạc khác nhau thường được sử dụng trong công tác trắc địa. B. Máy đo độ cao hình học, máy đo độ cao thủy tĩnh, máy đo độ cao tam giác,  công nghệ GPS …

Phương pháp đo cao hình học

Máy đo độ cao hình học là một trong những phương pháp  trắc địa được sử dụng phổ biến để đo đạc mạng lưới độ cao trên cả nước. Một máy được sử dụng để đo chiều cao của hình học  là một máy san lấp mặt bằng. 

 Nguyên tắc của phép đo chiều cao hình học bằng máy đo độ cao là  sử dụng một chùm tia ngắm nằm ngang song song  với trục của ống dài, tức là song song với mặt phẳng đo độ cao đi qua điểm đo. Xác định độ cao chênh lệch giữa hai điểm xây dựng mia. 

 Có hai cách để xác định chênh lệch độ cao giữa hai điểm mia: 

 Đặt dụng cụ đo giữa hai điểm  gọi là “đo từ tâm”. Đặt thiết bị vào điểm và thiết lập mia trên cái được gọi là “mức phía trước”.

Phương pháp đo cao lượng giác

Nguyên tắc đo độ cao lượng giác  dựa trên hàm lượng giác của tam giác tạo bởi tia ngắm nghiêng và mối tương quan của khoảng cách giữa hai điểm để xác định độ cao chênh lệch. Máy dùng để đo  lượng giác là máy toàn đạc điện tử hoặc máy kinh vĩ.

Xem thêm: Hướng dẫn cách đo góc trong cad chi tiết