Cách đo đạc đất đai xác định ranh giới là quá trình quan trọng trong lĩnh vực bất động sản và quản lý đất đai. Khi các mảnh đất nằm liền kề nhau, việc xác định chính xác ranh giới đất giữa các chủ sở hữu là điều không thể thiếu. Thông qua các phương pháp đo đạc hiện đại, các chuyên gia và cơ quan thẩm định có khả năng đánh giá và xác định ranh giới đất một cách chính xác và minh bạch. Quá trình này không chỉ làm căn cứ cho việc lập sổ đỏ, tránh tranh chấp mà còn giúp giải quyết các vấn đề liên quan đến quyền sở hữu đất một cách công bằng và đúng pháp luật. 

Đo đạc đất đai xác định ranh giới nhằm mục đích gì?

Việc đo đạc xác định ranh giới đất là một hoạt động bắt buộc khi các mảnh đất liền kề nhau. Dù ranh giới có thể nhỏ, nó lại là yếu tố quan trọng phân chia quyền sở hữu giữa các chủ sở hữu khác nhau.

Việc đo đạc đất phục vụ các mục đích sau:

1. Lập sổ đỏ: Sổ đỏ là tài liệu ghi chép hầu hết thông tin đầy đủ về mảnh đất, bao gồm diện tích và ranh giới đất;

2. Ngăn ngừa tranh chấp: Tình trạng tranh chấp về ranh giới và hàng rào thường xảy ra thường xuyên tại Việt Nam. Đo đạc xác định ranh giới đất giúp giải quyết các vấn đề tranh chấp theo đúng quy định;

3. Giải quyết các tranh chấp: Khi xảy ra tranh chấp về ranh giới đất trong trường hợp ranh giới chưa được xác định hoặc chưa rõ ràng, việc đo lại diện tích đất đó là một giải pháp hữu ích để giải quyết tranh chấp một cách công bằng và chính xác.

Nguyên tắc thực hiện đo đạc đất đai xác định ranh giới

Dù thực hiện cách thức đo đạc đất đai xác định ranh giới đất nào đi chăng nữa, nguyên tắc chung mà chủ sở hữu bất động sản phải tuân thủ khi xác định ranh giới đất bao gồm:

Lập bản đồ địa chính và sổ mục kê đất đai

Bản đồ địa chính là một phần của hồ sơ địa chính, thể hiện vị trí, ranh giới và diện tích các thửa đất. Mục đích của việc lập bản đồ này là để đăng ký đất đai, cấp Giấy chứng nhận và quản lý thông tin về đất đai từ phía nhà nước. Sổ mục kê đất đai chính là kết quả của việc điều tra, đo đạc địa chính, thu thập thông tin chi tiết về thuộc tính của từng thửa đất, bao gồm số hiệu tờ bản đồ, số hiệu của thửa đất, diện tích, loại đất và tên của người sử dụng đất.

Lưu giữ dưới dạng sổ và trong cơ sở dữ liệu:

Bản đồ địa chính và sổ mục kê đất đai sẽ được lập dưới dạng sổ và lưu trữ trong cơ sở dữ liệu địa chính. Mục đích của việc này là sử dụng cho quản lý đất đai ở các cấp và in ra giấy để sử dụng tại những nơi chưa hoàn thành việc xây dựng cơ sở dữ liệu địa chính.

Thực hiện theo quy định về bản đồ địa chính của Bộ Tài nguyên và Môi trường

Việc đo đạc xác định ranh giới đất phải tuân thủ các quy định về bản đồ địa chính của Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Trường hợp chưa có bản đồ địa chính

Nếu chưa có bản đồ địa chính, thì sẽ sử dụng các loại tài liệu đo đạc khác để thực hiện việc đăng ký đất đai theo quy định. Cụ thể:

– Ở những nơi có bản đồ giải thửa, sẽ kiểm tra, đo đạc chỉnh lý biến động ranh giới thửa đất và loại đất cho phù hợp với hiện trạng sử dụng;

– Ở những nơi đã có bản đồ quy hoạch chi tiết xây dựng đô thị hoặc quy hoạch xây dựng điểm dân cư nông thôn, sẽ kiểm tra và chỉnh lý cho phù hợp với hiện trạng sử dụng đất;

– Nếu không có cả hai loại tài liệu trên, sẽ thực hiện trích đo địa chính theo quy định liên quan về bản đồ địa chính của Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Cách đo đạc đất đai xác định ranh giới

Đo đạc xác định ranh giới đất được tiến hành trong ba trường hợp chính:

1. Đo đạc ranh giới đất để làm sổ đỏ;

2. Đo đạc xác định lại ranh giới đất;

3. Đo lại diện tích đất khi có tranh chấp hoặc lấn chiếm.

Tùy vào từng trường hợp, phương pháp đo đạc xác định ranh giới đất sẽ khác nhau.

Cách đo đạc đất xác định ranh giới đất để làm sổ đỏ

Quy trình đo đạc xác định ranh giới đất được thực hiện theo Điều 11 Thông tư số 25/2014/TT-BTNMT của Bộ Tài nguyên và Môi trường như sau:

– Cán bộ đo đạc sẽ hỗ trợ và hướng dẫn việc xác định hiện trạng, ranh giới sử dụng đất cùng với công chức địa chính cấp xã hoặc cán bộ địa phương tại thôn, xóm, ấp…

– Kết hợp với người sử dụng đất và quản lý đất liên quan, họ sẽ xác định ranh giới, đánh dấu các đỉnh thửa đất trên thực địa bằng các phương tiện như đinh sắt, vạch sơn, cọc bê tông, cọc gỗ.

– Tiếp theo, sẽ lập Bản mô tả ranh giới, mốc giới thửa đất để làm căn cứ thực hiện đo đạc ranh giới thửa đất.

– Yêu cầu người sử dụng đất cung cấp các loại  giấy tờ liên quan đến thửa đất (có thể sử dụng bản sao giấy tờ không cần công chứng, chứng thực).

– Xác định ranh giới thửa đất dựa vào hiện trạng sử dụng, quản lý và chỉnh lý nếu cần thiết.

Cách đo đạc đất xác định lại ranh giới đất

Khi chỉ cần kiểm tra lại ranh giới đất trong trường hợp không có tranh chấp, việc đo đạc sẽ được thực hiện như sau:

– Trường hợp thửa đất có các giấy tờ về quyền sử dụng đất: Nếu giấy tờ này rõ ràng xác định đường ranh giới chung của thửa đất với thửa đất liền kề và hiện trạng ranh giới không thay đổi so với giấy tờ cung cấp, thì ranh giới thửa đất sẽ được xác định dựa trên giấy tờ này.

– Trường hợp thửa đất không có giấy tờ về quyền sử dụng đất hoặc có giấy tờ nhưng không xác định rõ đường ranh giới chung với các thửa đất liền kề hoặc hiện trạng ranh giới đã thay đổi so với giấy tờ, sẽ tiến hành đo lại.

Cách thức đo lại như sau:

1. Đơn vị đo đạc sẽ xem xét hiện trạng sử dụng đất và lắng nghe ý kiến của người sử dụng đất liền kề để xác định và lập biên bản mô tả về ranh giới thửa đất.

2. Bản mô tả ranh giới thửa đất sẽ được chuyển đến người sử dụng đất có chung ranh giới thửa đất.

3. Nếu sau khoảng 10 ngày kể từ ngày nhận bản mô tả, không có đơn tranh chấp về ranh giới thửa đất, thì ranh giới thửa đất sẽ được xác định dựa theo bản mô tả đó.

4. Trong trường hợp người sử dụng thửa đất liền kề vắng mặt trong thời gian dài, đơn vị đo đạc sẽ chuyển bản mô tả ranh giới thửa đất cho UBND cấp xã để UBND cấp xã gửi cho người sử dụng đất liền kề.

5. Nếu xuất hiện tranh chấp, cách giải quyết sẽ được trình bày trong phần tiếp theo.

Cách đo đạc đất xác định lại ranh giới đất khi có tranh chấp

Khi xảy ra tranh chấp về ranh giới đất đai, đặc biệt là nghi ngờ chủ bất động sản liền kề lấn chiếm đất, việc đo đạc xác định lại ranh giới đất là biện pháp giải quyết tốt nhất. Nếu việc đo đạc đã được thực hiện trước đó, thông tin về ranh giới đất sẽ được lưu trữ trong hồ sơ địa chính.

Mốc ranh giới giữa các bất động sản sẽ được quản lý và lưu trữ trong hồ sơ địa chính. Nếu muốn kiểm tra xem chủ sở hữu liền kề có hành vi lấn chiếm đất hay không, có thể yêu cầu trích lục bản đồ địa chính tại cơ quan Nhà nước có thẩm quyền. Đồng thời, có thể tiến hành đo đạc xác định lại ranh giới đất theo Nghị định 43/2014/NĐ-CP.

Theo Khoản 1 và Khoản 3 Điều 5 của Nghị định 43/2014/NĐ-CP, thẩm quyền đo đạc đất trong trường hợp đo đạc lại thuộc về Văn phòng đăng ký đất đai. Quy trình thực hiện đo đạc lại như sau:

1. Nộp hồ sơ đề nghị xác định lại diện tích đất tại Văn phòng đăng ký đất đai;

Hồ sơ bao gồm:

– Đơn xin xác nhận việc trích đo đạc lại diện tích đất (Xem: Mẫu đơn xin đo đạc lại diện tích đất);

– Bản sao Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

2. Tiến hành đo đạc:

– Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất sẽ tiến hành lập hợp đồng đo vẽ và lập hồ sơ địa chính theo quy định.

– Gửi thông báo tới người yêu cầu đo đạc lại đất về thời gian xuống kiểm tra và đo đạc thực tế.

– Thực hiện đo đạc, kiểm tra thực tế theo đúng thời gian đã hẹn, thiết lập một bộ hồ sơ địa chính theo quy định.

3. Nhận kết quả đo đạc đất xác định lại ranh giới

Người yêu cầu đo đạc lại sẽ đến nhận kết quả ở Văn phòng đăng ký đất đai.