Trong bài viết này, Tracdiaso xin được chia sẻ tới bạn đọc những hệ tọa độ trắc địa thường dùng khi tiến hành công việc trắc địa đo đạc.

Hệ tọa độ trong trắc địa là gì?

Hệ toạ độ là yêu cầu cần biết một cách chính xác khi sử dụng tư liệu trắc địa bản đồ.Việc nắm đầy đủ thông tin và đặc điểm của hệ toạ độ để sử dụng tư liệu trắc địa bản đồ là đòi hỏi bắt buộc đối với tất cả những người làm công tác kỹ thuật và khai thác tư liệu trắc địa bản đồ.

Một cách chung nhất, chúng ta hiểu rằng hệ tọa độ là phương tiện để biểu diễn vị trí các điểm trên mặt đất, ngoài không gian theo những quy định, quy ước nhất định. Các hệ tọa độ lại được xây dựng trong một hệ quy chiếu nhất định. Vì vậy, cùng là tọa độ của một điểm nhưng ở các hệ quy chiếu khác nhau sẽ có giá trị khác nhau. Xác định hệ quy chiếu chính là xác định hình dạng, kích thước, các thông số vật lý của trái đất và định vị mô hình trái đất đó sao cho phù hợp với lãnh thổ (hoặc khu vực) nào đó. 

Các hệ tọa độ thường gặp trong trắc địa bản đồ

Hệ tọa độ HN-72

Hệ toạ độ HN-72 được ban hành theo Quyết định số 245/QĐ-TTg ngày 05/9/1972 của Thủ tướng Chính phủ và bao gồm 2 hệ tách rời nhau:

Hệ quy chiếu độ cao: Là mặt Quasigeoid Việt Nam (mặt nước biển trung bình) đi qua 1 điểm được định nghĩa là gốc độ cao có cao độ: 0.0m (điểm đặt tại đảo Hòn Dấu – Hải Phòng).

Hệ quy chiếu tọa độ có:

Ellipxoid quy chiếu là Ellipxoid Krasovski

Bán trục lớn: a = 6378.245; độ dẹt: f = 1/298.3

Điểm gốc định vị Ellipxoid quy chiếu: Tại Hà Nội (định vị theo giá trị quy ước tọa độ được truyền từ Trung Quốc sang).

Phép chiếu: Lưới chiếu hình trụ ngang đồng góc Gauss-Kruger.

Nếu chia theo múi chiếu 60 thì nước ta (lãnh thổ, lãnh hải và các hải đảo) nằm trên múi chiếu có số thứ tự là N018, N019, N020 ứng với kinh tuyến trục là 1050, 1110, 1170,

Nếu lấy theo múi chiếu 30 thì tỉnh Quảng Nam sử dụng kinh tuyến trục là  kinh tuyến 108000’

Hệ tọa độ VN-2000

Hệ toạ độ VN-2000 được ban hành theo Quyết định số 83/2000/QĐ-TTg ngày12/7/2000 của Thủ tướng Chính phủ cụ thể như sau:

+Ellipxoid quy chiếu: WGS 84 toàn cầu có kích thước như sau:

Bán trục lớn: a = 6.378.137,000m; Độ dẹt: f = 1/298,257223563

+Điểm gốc tọa độ phẳng quốc gia: Điểm N00 đặt trong khuôn viên Viện Nghiên cứu Địa chính, đường Hoàng Quốc Việt, Hà Nội;

Lưới chiếu tọa độ phẳng cơ bản

Phép chiếu: Phép chiếu U.T.M: Lưới chiếu hình trụ ngang đồng góc.  Bản chất cũng như phép chiếu Gaux-Kriugơ trong hệ tọa độ HN-72 nhưng chỉ khác nhau tỷ lệ chiếu m0 trên kinh tuyến trục của các múi chiếu 60. Trong phép chiếu U.T.M m0=0,9996 còn đối với phép chiếu Gaux-Kriugơ  thì m0=1

Hệ VN-2000 có nhiều ưu việt hơn HN-72 thể hiện ở các điểm:

Phép chiếu có hệ số biến dạng chiều dài nhỏ hơn 

Ellipxoid quy chiếu được định vị phù hợp với lãnh thổ nước ta hơn.

Việc Ellipxoid quy chiếu là Ellipxoid WGS-84 cũng phù hợp hơn bởi vì nó là Ellipxoid quy chiếu toàn cầu và được sử dụng cho các hệ thống định vị vệ tinh. 

Hệ tọa độ VN 2000 hiện nay thường dùng trên địa bàn tỉnh Quảng Nam được sử dụng cho 2 loại múi chiếu:

Với múi chiếu 60 sử dụng kinh tuyến 1050 (múi 48) hoặc kinh tuyến 1110 (múi 49) dùng cho bản đồ tỷ lệ 1/500.000 đến tỷ lệ 1/25.000.

Với múi chiếu 30 thì ở tỉnh Quảng Nam quy định sử dụng kinh tuyến trung tâm là kinh tuyến 107045’.