Bố trí công trình là công việc trắc địa được thực hiện trên mặt đất nhằm xác định vị trí mặt bằng và cao độ các điểm, đường thẳng, mặt phẳng đặc trưng của công trình theo thiết kế.

Bố trí công trình trong trắc địa là gì?

Nội dung của công việc bố trí ngược lại với công việc đo đạc và bản đồ. Khi đo đạc và vẽ bản đồ, ngoài thực địa người ta đo đạc mặt bằng, sau đó xử lý số liệu đo đạc để vẽ lên bản đồ. Về cách thực hiện, trong phòng căn cứ vào thiết kế, tính toán các số liệu bố trí cần thiết, sau đó sử dụng máy móc, công cụ khảo sát để xác định vị trí công trình trên mặt bằng theo thiết kế.

 Độ chính xác của việc vẽ biểu đồ phụ thuộc vào tỷ lệ bản đồ, độ chính xác của việc bố trí công trình phụ thuộc vào tài liệu thiết kế. Độ chính xác thường cao hơn độ chính xác của việc đo góc và độ dài giữa các điểm đánh dấu trên thực địa. Trong công việc xây dựng, thường được đưa ra một hướng hoặc một điểm, hướng và các điểm khác được tìm thấy bằng cách thiết lập góc và khoảng cách thiết kế. Do đó, thường khó áp dụng phương pháp đo nhiều lần.

Tham khảo bài viết: Trắc địa bản đồ và phân loại các chuyên ngành trắc địa phổ thông

Cơ sở để thực hiện bố trí công trình

 Cơ sở hình học để thực hiện bố trí công trình là các trục dọc và trục ngang của công trình, bao gồm:

– Trục chính (4-4) là trục đối xứng của công trình. Ví dụ: Trục chính của một ngôi nhà là trục đối xứng của nó và trục chính của các tòa nhà tuyến tính là trục tung của tòa nhà đó.

– Trục phụ (2-2, 6-6) là trục đối xứng của các bộ phận, bộ phận riêng biệt của công trình. Chỉ những công trình lớn, có hình dạng phức tạp mới có trục phụ.

– Trục cơ bản là trục bao quanh hình dạng chung của công trình.

Trục tung là trục đứng của tòa nhà, thường được ký hiệu bằng các chữ cái Latinh in hoa (A-A, B-B…).

– Trục hoành là trục nằm ngang của công trình, thường được ký hiệu bằng chữ số Ả Rập (1-1, 2-2…).

– Điểm lắp ghép là các điểm nằm trên các trục nhưng thường là các điểm nằm ngoài phạm vi công trình, chúng dùng để cố định các trục trên mặt bằng. Căn 0 là chiều cao so với mặt bằng ban đầu thường được chọn làm mặt bằng tầng 1.

Xem thêm: Công nghệ UAV RTK ứng dụng trong Trắc địa Miền Nam

Bố cục cơ bản

Căn cứ vào điểm trắc địa, theo số liệu đo đạc phân tích, người ta bố trí trên thực địa vị trí các trục chính. Khi bố trí các trục chính, chỉ xác định vị trí chung của công trình trên khu vực và định hướng nó với các công trình, đặc điểm xung quanh.

Bố cục chi tiết

Căn cứ vào trục chính, tùy theo các giai đoạn thi công mà bố trí các trục dọc, trục ngang của các khối, các chi tiết, bộ phận chôn lấp. Xác định vị trí và độ cao của tất cả các đối tượng địa lý, mặt cắt và các thành viên. Bố cục trong giai đoạn này là xác định vị trí tương hỗ giữa các yếu tố của công trình và tiến hành chính xác hơn việc bố trí trục chính.

Bố trí trục công nghệ

Khi hoàn thiện chế tạo máy và lắp ráp các cấu kiện, ta tiến hành bố trí, chọn mốc của các trục lắp ghép và đặt thiết bị công nghệ vào vị trí thiết kế. Ở giai đoạn này, công việc trắc địa đòi hỏi độ chính xác cao nhất.

Phương pháp xử lý dữ liệu: Xử lý dữ liệu trắc địa trực tuyến từ khảo sát địa hình bằng Flycam

Cơ sở của tính chính xác của bố trí công trình

Độ chính xác phụ thuộc vào tính chất phức tạp của công việc, quy mô công trình, vật liệu xây dựng và biện pháp thi công …. Để thực hiện công tác bố trí công trình trước hết phải xác lập độ chính xác, người ta chia làm hai loại:

Độ chính xác của việc bố trí các trục chính tại thực địa

Việc bố trí trục chính thường không đòi hỏi cao. Nếu công trình nằm giữa các công trình địa phương, độ chính xác yêu cầu là ± (0,5m 4 1m). Nếu công trình nằm giữa các công trình hiện hữu thì nên nâng lên cao hơn hoặc bằng 0,1m.

Độ chính xác của bố trí chi tiết xây dựng

Độ chính xác của bố trí chi tiết thường cao hơn độ chính xác của bố trí trục chính và phụ thuộc vào các yếu tố sau:

+ Độ chính xác của việc xác định các yếu tố riêng lẻ của tòa nhà trong quá trình thiết kế; Được thiết kế bằng phương pháp giải tích nên độ chính xác cao hơn so với phương pháp đồ thị dung dịch.

+ Mối quan hệ giữa các bộ phận sản xuất: công trình với dây chuyền sản xuất tự động, máy liên hợp yêu cầu độ chính xác đến 0,1mm. Hoạt động với các biện pháp sản xuất độc lập đòi hỏi độ chính xác thấp hơn.

+ Quy mô công trình: quy mô, kích thước và chiều cao của công trình càng lớn thì yêu cầu độ chính xác của bố cục càng cao.

+ Thời gian sử dụng: công trình xây dựng kiên cố độ chính xác bố trí cao hơn công trình xây dựng tạm. + Thi công hàng loạt đòi hỏi độ chính xác bố trí cao hơn thi công tuần tự. Độ chính xác của bố trí xây dựng thường được đưa ra trong tiêu chuẩn xây dựng. Tuy nhiên, nhiều trường hợp phải tự tính toán để phù hợp với đặc thù của công trình. Cũng giống như công tác đo đạc bản đồ, bố cục công trình được xây dựng từ tổng thể đến từng bộ phận, nhưng độ chính xác trong các khâu bố cục được nâng dần để đảm bảo tính chặt chẽ về quy mô của công trình.