Bản đồ quy hoạch đất đai là một công cụ quan trọng trong quá trình lập và thực hiện quy hoạch đô thị và nông thôn. Được tạo ra để phân chia và xác định mục đích sử dụng đất trong một khu vực cụ thể, bản đồ quy hoạch đất đai giúp quy hoạch và quản lý hiệu quả các hoạt động phát triển hạ tầng, hạ tầng kỹ thuật, xây dựng công trình, và sử dụng tài nguyên đất một cách bền vững.

Quy hoạch đất đai?

Dựa vào điều 3 khoản 2 của Luật Đất đai 2013, quy định chi tiết như sau:

Quy hoạch sử dụng đất là quá trình phân chia và định rõ khu vực đất đai theo mục đích sử dụng, bao gồm phát triển kinh tế-xã hội, quốc phòng, an ninh, bảo vệ môi trường và thích ứng với biến đổi khí hậu. Quy hoạch được thực hiện dựa trên tiềm năng đất đai và nhu cầu sử dụng đất của các ngành, lĩnh vực đối với từng khu vực kinh tế-xã hội và đơn vị hành chính trong một khoảng thời gian nhất định.

Do đó, quy hoạch sử dụng đất có thể được hiểu là quá trình lập kế hoạch sử dụng đất tại mỗi địa phương cụ thể, dựa trên nhu cầu và tình trạng sử dụng đất hiện tại, phân chia theo mục đích sử dụng và được thực hiện theo từng giai đoạn trong một khoảng thời gian nhất định. Đất quy hoạch được xác định là các khu vực đất nằm trong kế hoạch sử dụng đất đó. Ví dụ cụ thể có thể là quy hoạch xây dựng khu dân cư, quy hoạch đường sắt, quy hoạch giao thông…

Từ đó, có thể thấy rằng quy hoạch này được thiết lập để lập kế hoạch chính sách và phát triển kinh tế địa phương, đảm bảo sử dụng đất một cách hiệu quả. Đồng thời, đây cũng là cơ sở để Nhà nước giao đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng đất hoặc tiến hành đền bù đất và chi trả tiền đền bù đất cho người dân khi có quy hoạch thu hồi đất.

Những hình thức quy hoạch đất đai

Có nhiều hình thức quy hoạch được định đoạt theo Luật Quy hoạch 2017. Các dự án quy hoạch phải tuân thủ quy định trong luật này. Hiện nay, các hình thức thực hiện quy hoạch tại Việt Nam cụ thể bao gồm:

Quy hoạch tổng thể quốc gia

Quy hoạch tổng thể quốc gia là quy hoạch cấp quốc gia, đây là một hình thức quy hoạch chiến lược cao và phức tạp nhất. Trong quá trình này, các cơ quan có thẩm quyền sẽ triển khai phân vùng và liên kết vùng trên toàn lãnh thổ, bao gồm đất liền, các đảo, quần đảo, vùng biển và không gian trời.

Quy hoạch không gian biển quốc gia

Hình thức quy hoạch không gian biển quốc gia cũng thuộc cấp quốc gia, nhưng có phân vùng cụ thể và rõ ràng hơn. Quy hoạch không gian biển quốc gia tập trung vào sắp xếp và phân bố các ngành, lĩnh vực trên vùng đất ven biển, vùng biển, không gian trời, các đảo và quần đảo thuộc chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam.

Quy hoạch sử dụng đất quốc gia

Quy hoạch sử dụng đất quốc gia cũng thuộc cấp quốc gia và áp dụng cho vùng đất đai của các ngành, lĩnh vực và địa phương dựa trên tiềm năng đất đai. Việc sử dụng, khai thác các vùng đất có mục đích, lợi ích quốc gia không được phép mua bán, xây dựng hoặc thi công một cách tự ý bởi chủ đầu tư hoặc hộ gia đình.

Quy hoạch ngành quốc gia

Quy hoạch ngành cấp quốc gia là hình thức cụ thể của quy hoạch tổng thể quốc gia dựa trên từng ngành. Quá trình này được thực hiện bằng cách kết nối các ngành và vùng trên cả nước với các yếu tố hạ tầng liên quan. Hình thức quy hoạch này còn quan tâm đến việc sử dụng tài nguyên một cách hợp lý và bảo vệ môi trường và đa dạng sinh học.

Quy hoạch tỉnh

Quy hoạch tỉnh là hình thức quy hoạch cấp cao hơn so với quy hoạch vùng. Quy hoạch tỉnh tập trung vào sắp xếp và phân bố hoạt động kinh tế-xã hội, quốc phòng và an ninh dựa trên quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, đô thị và nông thôn.

Bản đồ quy hoạch đất đai là gì?

Bản đồ quy hoạch đất đai là một bản đồ được tạo ra để phân chia và xác định mục tiêu sử dụng đất theo quy hoạch đô thị, đáp ứng yêu cầu quản lý kiến trúc và cảnh quan cho từng lô đất. Nó cũng giúp định vị việc bố trí các công trình hạ tầng kỹ thuật và công trình hạ tầng xã hội nhằm cụ thể hóa nội dung của quy hoạch phân khu hoặc quy hoạch chung.

Bản đồ quy hoạch là một tài liệu cho phép người xem biết được các khu đất nào được quy hoạch để phục vụ lợi ích chung của khu vực. Khi muốn mua đất để sử dụng lâu dài hoặc xây dựng nhà ở, cần tránh mua đất nằm trong phạm vi quy hoạch. Bởi vì khi quy hoạch được thực hiện, tất cả các công trình trên mảnh đất này sẽ bị tháo dỡ và thay đổi.

Có những loại bản đồ quy hoạch đất đai nào? 

Các bản đồ quy hoạch có thể có tỷ lệ khác nhau tùy thuộc vào chức năng và nhiệm vụ của đồ án quy hoạch chung, cũng như loại quy hoạch phân khu hoặc chi tiết.

Hiện nay, có ba loại bản đồ quy hoạch được sử dụng phổ biến nhất, bao gồm: bản đồ quy hoạch chi tiết xây dựng 1/500, bản đồ quy hoạch phân khu 1/2000 và bản đồ quy hoạch chung 1/5000

Ý nghĩa của bản đồ quy hoạch đất đai

Mỗi tỷ lệ bản đồ mang theo ý nghĩa riêng, phù hợp với nhiệm vụ quy hoạch cụ thể. Ví dụ, bản đồ quy hoạch tỷ lệ 1/500 được sử dụng để quy hoạch chi tiết và cụ thể hóa nội dung quy hoạch phân khu và quy hoạch chung.

Hiện nay, có ba loại bản đồ quy hoạch phổ biến, bao gồm:

Bản đồ quy hoạch tỷ lệ 1/5.000

Bản đồ quy hoạch chung với tỷ lệ 1/5.000 nhằm xác định các khu vực chức năng, định hướng giao thông, và rõ ràng về giới hạn địa giới của các phần đất dành cho phát triển hạ tầng, bao gồm đường, cầu, cống, điện, trường học, khu dân cư, cây xanh, hồ nước, và các yếu tố khác. Bản đồ tỷ lệ 1/5.000 cung cấp cơ sở gốc để xác định mục tiêu phát triển, kích thích đầu tư và giải quyết các vấn đề liên quan đến giải phóng mặt bằng, bồi thường, di dân và các vấn đề khác.

Bản đồ quy hoạch tỷ lệ 1/2.000

Bản đồ quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2.000 có nhiệm vụ phân chia và xác định chức năng sử dụng đất và mạng lưới hạ tầng. Bản đồ này cụ thể hóa nội dung của quy hoạch chung đô thị. Mục tiêu của bản đồ tỷ lệ 1/2.000 là định hướng quy hoạch cho một đô thị, quản lý một khu vực lớn hơn. Tuy nhiên, bản đồ này chưa xác định chi tiết thiết kế của các công trình.

Bản đồ quy hoạch tỷ lệ 1/500

Bản đồ quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 hiển thị cụ thể mọi công trình trên đất. Đối với hạ tầng kỹ thuật, bản đồ quy hoạch 1/500 bố trí từng ranh giới lô đất. Bản đồ tỷ lệ 1/500 là quy hoạch tổng mặt bằng của các dự án xây dựng, cung cấp cơ sở để định vị công trình, thiết kế cơ sở và kỹ thuật xây dựng công trình.