Có nhiều phương pháp thành lập bản đồ địa hình. 3 phương pháp thành lập bản đồ địa hình chủ yếu là: phương pháp đo vẽ trực tiếp ngoài thực địa, phương pháp biên vẽ từ bản đồ tỷ lệ lớn hơn và cuối cùng là phương pháp đo vẽ ảnh hàng không.

Quy trình lập bản đồ địa hình từ phương pháp đo vẽ trực tiếp ngoài thực địa

– Đo lường kinh tế, lập kế hoạch và xây dựng luận chứng kỹ thuật. 

– Đặt lưới trắc địa làm  tọa độ tham chiếu để vẽ chi tiết và xem vị trí của bản đồ trong hệ tọa độ quốc gia, bao gồm các công việc sau: Gắn một điểm định hướng trong khu vực vào một điểm thiết kế và đo lường. Nối tọa độ của điểm với  điểm giới hạn hiện có. Đặt tọa độ trong hệ tọa độ quốc gia, tính toán phương sai của kết quả đo và chuyển tọa độ của các điểm lưới vào bản đồ. 

 – Đo chi tiết tại chỗ ngoài thực địa: Đặt máy đo tại một điểm trên lưới điều khiển để thực hiện đo vẽ chi tiết các đối tượng xung quanh vị trí đặt máy. Kết quả đo và dữ liệu liên quan được tự động ghi vào bộ nhớ của thiết bị. 

 – Nhập dữ liệu máy tính, xử lý trước kết quả đo, xác định tọa độ  điểm đo chi tiết, phân loại đối tượng, xây dựng mô hình (kết nối đối tượng  đường và ranh giới  đối tượng địa lý). Kiểm tra chất lượng phép đo, thực hiện các phép đo bổ sung hoặc thực hiện các phép đo bổ sung nếu các phép đo không chính xác hoặc thiếu. 

 – Chỉnh sửa bản đồ: Chỉnh sửa nội dung,  vẽ ký hiệu, ghi chú, và  trình bày  theo quy định và nội quy. 

 – Kiểm tra và chỉnh sửa  bản vẽ, hoàn thiện hồ sơ, duyệt sản phẩm đo đạc hiện trường và bản vẽ gốc

Quy trình lập bản đồ địa hình từ phương pháp đo vẽ ảnh hàng không

– Khảo sát, thiết kế về đo lường, luận chứng kinh tế và kỹ thuật. 

– Chụp ảnh trên không: Ảnh được chụp bằng một máy ảnh chuyên dụng được lắp đặt trên máy bay. 

 -Thiết lập mạng để kiểm soát hình ảnh bên ngoài. Sau khi bay, tấm ảnh cần xác định chính xác vị trí của nó trong hệ tọa độ mặt phẳng (x, y) và hệ thống độ cao quốc gia, nhờ vào lưới điều khiển ảnh. Các điểm trên lưới điều khiển ảnh là các điểm được thiết kế, đánh dấu  trên mặt đất và được xác định rõ ràng trong ảnh. Tọa độ của các điểm này  được xác định bằng cách đo kết nối với điểm có sẵn hoặc có tọa độ (còn gọi là kết nối điều khiển hình ảnh bên ngoài). 

– Tăng độ dày của kiểm soát hình ảnh nội bộ. Các điểm kiểm soát hình ảnh được xác định ở trên trong bảng điều khiển không đủ để cung cấp quá trình đo và ghi hình ảnh cũng như hình thành hình ảnh. Bạn cần tăng độ dày của các điểm điều khiển ảnh và sử dụng thiết bị đo ảnh để tính toán tọa độ mặt phẳng trong không gian và độ cao của các điểm này. 

– Vẽ ảnh: Phương pháp vẽ  bản đồ hàng không xác định, đo đạc và vẽ các đối tượng địa hình trên mặt đất, chủ yếu dựa vào ảnh và giải đoán, đo đạc ảnh. Quá trình đánh giá một hình ảnh trong một hình ảnh để xác định một đối tượng được gọi là kết xuất hình ảnh. Đầu tiên, việc vẽ bức tranh được thực hiện trong không gian, sau đó việc vẽ bên ngoài được thực hiện để xác định độ chính xác của quá trình giải đoán trong không gian. 

Các phương pháp đo vẽ ảnh: 

 + Lập thể: Các ảnh có cùng độ phủ và hai tấm ảnh  liền nhau tạo thành mô hình lập thể. Phương pháp này được sử dụng cho mọi khu vực và mọi điều kiện địa hình. 

 + Phương pháp thành phần bản đồ ảnh: Có thể vẽ phần địa hình dựa trên bản đồ ảnh, đo vẽ địa hình (độ cao), vẽ trực tiếp trên thực địa bản đồ địa hình. 

 + Cách đo vẽ ảnh kỹ thuật số: Đây là phương pháp công nghệ tiên tiến nhất hiện nay. Địa hình, địa vật được khảo sát ba chiều dựa trên các hình  ảnh số hóa của trạm ghi hình kỹ thuật số. 

 – Biên tập, thành lập bản đồ gốc để hoàn thiện và trình bày  nội dung  bản đồ theo các quy tắc, quy phạm. 

 – Kiểm tra và sửa chữa bản đồ, hoàn thiện bản đồ, nghiệm thu và bàn giao sản phẩm.

Quy trình lập bản đồ địa hình từ phương pháp biên vẽ từ bản đồ tỷ lệ lớn hơn

Hiện nay thành lập bản đồ địa hình từ bản đồ địa hình tỉ lệ lớn hơn được thực hiện bằng hai dạng công nghệ: công nghệ truyền thống và công nghệ số.

– Sơ đồ công nghệ biên vẽ bản đồ truyền thống

– Sơ đồ quy trình công nghệ số biên vẽ bản đồ địa hình