Có mấy loại tỉ lệ bản đồ? Tỷ lệ bản đồ là thông tin đã quá quen thuộc với người sử dụng bản đồ, nhưng ít ai biết được nó có mấy loại. Cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé.

Tỷ lệ bản đồ là gì?

Bản đồ là một biểu diễn thu nhỏ tương đối chính xác của một khu vực cụ thể hoặc thậm chí là toàn bộ hành tinh. Một tạo vật hình cơ bản trong bản đồ thể hiện không gian và vị trí, đồng thời trình bày các thông tin liên quan trực tiếp đến môi trường xung quanh địa điểm đó.

Tỷ lệ trong bản đồ biểu thị mối quan hệ giữa khoảng cách đo trên bản đồ và khoảng cách tương ứng trong thế giới thực. Điều này thể hiện mức độ thu nhỏ của khoảng cách giữa hình ảnh trên bản đồ và thực tế trên mặt đất. Khi tỷ lệ trong bản đồ càng lớn, mức độ chi tiết của nội dung bản đồ cũng càng lớn; ngược lại, tỷ lệ nhỏ hơn thường mang ý nghĩa bản đồ bao quát hơn. 

Có mấy loại tỉ lệ bản đồ?

Tỷ lệ bản đồ là cách biểu thị mối quan hệ giữa khoảng cách trên bản đồ và khoảng cách tương ứng trên mặt đất. Một trong những cách thông thường để diễn đạt tỷ lệ là thông qua việc sử dụng lời nói. Ví dụ, dữ liệu thường được biểu thị sao cho 1 inch trên bản đồ tương đương với 16 dặm trên mặt đất. Điều này có nghĩa rằng mỗi đơn vị trên bản đồ tương ứng với 16 đơn vị trên mặt đất. Thông tin về tỷ lệ này thường được tìm thấy trên các bản đồ atlas và loại bản đồ phổ biến khác.

Một phương pháp khác để thể hiện tỷ lệ là sử dụng thanh tỷ lệ đồ họa, có thể được hiển thị trực tiếp trên bản đồ để biểu thị khoảng cách tương ứng trên mặt đất.

Ngoài ra, tỷ lệ còn có thể được thể hiện bằng phân số đại diện (Representative Fraction – RF). Đây là một phương pháp trừu tượng hơn nhưng cũng linh hoạt hơn. RF cho thấy mối quan hệ giữa đơn vị nào đó trên bản đồ và đơn vị tương ứng trên mặt đất. Ví dụ, tỷ lệ 1/24.000 nghĩa là mỗi đơn vị trên bản đồ tương ứng với 24.000 đơn vị trên mặt đất, có thể là 24.000 milimet, 24.000 centimét, 24.000 inch.

RF được gọi là một phân số vì nó biểu thị sự thu nhỏ của thế giới thực để phù hợp với bản đồ. Điều này mang lại tính linh hoạt, vì người dùng có thể áp dụng cách tính tỷ lệ này trong bất kỳ đơn vị nào mà họ chọn.

Cách tính tỷ lệ bản đồ

Để tính toán khoảng cách trong thực tế (theo đường chim bay) dựa trên tỷ lệ của bản đồ, ta tiến hành như sau:

• Đo khoảng cách giữa hai điểm trên bản đồ bằng một dụng cụ đo độ dài, ví dụ như thước.
• Ghi lại độ dài đo được trên thước.
• Sử dụng tỷ lệ của bản đồ để tính toán khoảng cách thực tế.

Ví dụ, giả sử độ dài đo được trên bản đồ giữa hai điểm A và B với tỷ lệ 1:15000 là 5 cm, thì khoảng cách thực tế tương ứng sẽ là 750 m.