Bản đồ là hình vẽ biểu thị bề mặt Trái Đất trên mặt phẳng giấy. Tỷ lệ bản đồ liên quan đến mức độ thể hiện của các đối tượng địa lý trên bản đồ. Cùng tìm hiểu các cách phân loại tỷ lệ bản đồ qua bài viết dưới đây.

Phân loại tỉ lệ bản đồ 

Tỉ lệ bản đồ được phân loại dựa trên mối quan hệ giữa khoảng cách trên bản đồ và khoảng cách tương ứng trong thực tế. Các loại tỉ lệ bản đồ phổ biến bao gồm:

• Tỉ lệ tự nhiên: Tỉ lệ này cho biết mỗi đơn vị trên bản đồ tương ứng với một số đơn vị trong thực tế. Ví dụ, tỉ lệ 1:10.000 có nghĩa là mỗi đơn vị trên bản đồ tương ứng với 10.000 đơn vị trong thực tế.
• Tỉ lệ phần trăm: Tỉ lệ này được biểu thị dưới dạng phần trăm. Ví dụ, tỉ lệ 1:50.000 có nghĩa là mỗi đơn vị trên bản đồ tương ứng với 50.000 đơn vị trong thực tế.
• Tỷ lệ trực tiếp: Tỷ lệ này được biểu thị dưới dạng con số nguyên hoặc phân số. Ví dụ, tỉ lệ 1/24.000 có nghĩa là mỗi đơn vị trên bản đồ tương ứng với 24.000 đơn vị trong thực tế.
• Tỉ lệ dưới dạng tỷ lệ vuông: Tỉ lệ này biểu thị mối quan hệ giữa diện tích trên bản đồ và diện tích tương ứng trong thực tế. Ví dụ, tỉ lệ 1:10.000 (1 cm² trên bản đồ tương ứng với 10.000 cm² trong thực tế).

Các tỉ lệ bản đồ được lựa chọn dựa trên mục đích sử dụng và phạm vi của bản đồ. Tỉ lệ lớn hơn thường cho phép hiển thị chi tiết nhỏ hơn, trong khi tỉ lệ nhỏ hơn cho phép hiển thị phạm vi rộng hơn. Việc lựa chọn tỉ lệ phù hợp là quan trọng để đảm bảo độ chính xác và sự hiểu quả trong việc sử dụng bản đồ.

Tính chất của bản đồ

Tính trực quan của bản đồ

Tính trực quan của bản đồ là khả năng tổng hợp và hiểu nhanh chóng các yếu tố quan trọng và chủ yếu của nội dung bản đồ. Bản đồ có khả năng biểu thị một cách trực quan các hình thức và đặc điểm của các đối tượng và hiện tượng trên mặt đất. Nó giúp tạo ra một mô hình hình dung về lãnh thổ và cho phép người sử dụng phát hiện ra các quy luật về phân bố của các đối tượng và hiện tượng trên bề mặt trái đất.

Tính đo lường của bản đồ

Tính đo lường là một tính chất quan trọng của bản đồ và liên quan chặt chẽ đến cơ sở toán học của nó. Dựa trên tỷ lệ và phép chiếu của bản đồ, cùng với các ký hiệu và quy ước được sử dụng, người sử dụng bản đồ có khả năng xác định một loạt các giá trị đo lường như tọa độ, biên độ, độ dài, khoảng cách, diện tích, thể tích, hướng và nhiều giá trị khác.

Tính chất đo lường này cho phép bản đồ được sử dụng như một cơ sở để xây dựng các mô hình toán học của các hiện tượng địa lý và giải quyết các vấn đề khoa học và sản xuất thực tiễn. Tính chất đo lường của bản đồ được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực như giao thông, xây dựng, quy hoạch, quản lý đất đai và nhiều lĩnh vực khác.

Tính thông tin của bản đồ

Tính thông tin của bản đồ là khả năng lưu trữ và truyền đạt các thông tin khác nhau về các đối tượng và hiện tượng. Bản đồ cung cấp thông tin về tình trạng hiện tại và cung cấp ý tưởng và phát hiện mới cho tương lai. Ví dụ, bản đồ hệ thống giao thông cung cấp thông tin về tình trạng hiện tại của hệ thống đường giao thông, từ đó người sử dụng có thể xác định hướng đi, cải thiện hoặc loại bỏ các yếu tố không cần thiết, và nhiều ứng dụng khác